Strona Olsztynka

Krzyżacy zakładając wieś w XV wieku, przeznaczyli 4 łany na potrzeby kościoła. Do 1525 roku był to kościół katolicki, później ewangelicki. W 1594 roku zbudowano nową świątynię. W 1685 roku cieśla Hans Weichert wykonał drewnianą wieżę dzwonniczą, istniejącą do dziś. Ma ona konstrukcję szkieletową, z zewnątrz oszalowaną deskami i listwami ułożonymi pionowo; dach jest stożkowy poszyty trzciną. Wierna kopia tej wieży znajduje się w olsztyneckim skansenie. Obecny kształt budowli pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku, konsekracji dokonano w 1770. W tym czasie zagospodaro­wano wnętrze. Do dziś pozostały, niestety, jedynie fragmenty dawnego wyglądu. Z ciekawszych elementów wyposażenia, które przetrwały, należy wymienić organy z XVIII wieku, fragmenty malowideł na suficie oraz chór, z umieszczonymi na bokach nazwiskami parafian poległych podczas pierwszej wojny światowej.
W 1944 roku parafia ewangelicka liczyła 1800 wiernych. W okresie drugiej wojny światowej kościół w Mańkach ocalał i służył licznej tutaj ludności mazurskiej, wyznania ewangelickiego. Przez wiele lat pastorem był Józef Kułak, który zmarł w 1987 roku i został pochowany na przykościelnym cmentarzu. W związku z wyjaz­dem rodzin mazurskich do Niemiec świątynię zamknięto. Od 1974 roku przez cztery lata odbywały się tu nabożeństwa w obrządku prawosławnym. W 1992 roku dzięki staraniom proboszcza z Sząbruka, ks. J. Misiaka, kościół został wyremontowany przez ekipę budowlaną z Podhala i przejęty przez katolików. Patronat nad nim objął ks. J. Misiak, później ks. Leszek Niedźwiedź, proboszcz z Biesala. Na cmentarzu przykościelnym znajdują się groby starych mazurskich rodów, a także nowsze mogiły zmarłych po wojnie polskich osadników.